Ascidia ‘Deniz Fiskiyesi’ olarakta isimlendirilmektedir.Deniz fiskiyeleri diğer tunicat’lara oranla daha sert zeminlere tutunarak yaşamlarını sürdürürler.Vücudları polisakkarit bileşimli ‘tunisin’den yapılmış bir tulumla çevrilidir.Ascidia’lar (Deniz Fiskiyeleri) alt kısımlarıyla zemine tutunurlar ve ön taraflarında ‘Ağız’ ve ‘Atriopor’ olmak üzere iki açıklık vardır.
Ascidia‘lar ağız,yutak,mide,bağırsak,anüs ‘ten oluşan bir sindirim sistemine sahiptir. İç organları vücud içerisinde ‘manto’ içerisinde bulunur ve manto vücud boşluğuna ağız ve
atriopor bölgelerine tutunarak sabitlenmiştir.Bu tutunma manto içindeki organların asılı gibi görünmesine sebeb olur.
Ascidia’lar ağızlarından aldıkları su içerisindeki besin partiküllerini(Nutrient Partikülleri) filtre ederek beslenirler.Su ağıza alınır,yutak yarıklarına doğru ilerler,yutak yarıklarından içeri doğru ‘endostil’ uzanır,endositildeki silli(dilcikli)yapılar yardımıyla sudan filtre edilen besinler mideye iletilir ve sindirim doğal sırasıyla devam edip anüsle sonlanır.Anüsten atılan dışkı vücud boşluğuna atriopor bölgesine bırakılır ve su ağız ve atriopor arasındaki su akıntısı yardımıyla atıklar atriopordan dış ortama bırakılır.
Midenin yanında kalp yer alır ve kalbin iki ucundan yutağa,sindirim sistemine ve mantoya kılcal damarlar uzanır.Ağız ve atriopor arasında ilkel bir sinir sistemi olan olan bir adet sinir ganglionu bulunur.Ganglionun hemen yanında da ‘Neural Bez’ yer alır.Neural bez evrimsel bakışla incelendiğinde beyindeki hipofiz bezine benzerlik gösterir.
Ascidia’lar (Deniz Fıskiyeleri) hermafrodittir.(Çifteşeyli)Gonadlar(Üreme Hücreleri) yanyana yerleşmiş,anüs yanından karın boşluğuna doğru uzanırlar.Hermafrodit(Çift Eşeyli) olmaları kendi kendilerini dölleyecek anlamına gelmez,çünkü dişi ve erkek üreme hücreleri farklı zamanlarda olgunlaşır.Olgunlaşan farklı bireylere ait sperm ve yumurtalar suya bırakılır ve döllenme dış ortamda yani suda gerçekleşir.Döllenmeden sonraki safhada embriyo ve ergin bireyin gelişimi metamorfoz(Başkalaşım) ile olur.Larva ve ergin birey farklı fonksiyonlara ve farklı yapıya sahiptir.Metamorfoz larvanın başkalaşım geçirerek ergin bireye dönüşmesidir.Metamorfoz en çok Böceklerde ve Kurbağalarda görülür.Ascidia larvasının uzunca bir kuyruğu vardır ve yaklaşık 12 saat suda yüzer,larva gelişimini tamamlayınca sert bir yüzeye yapışarak tutunur ve kuyruğunu kaybederek metamorfozunu tamamlar.Ascidia’ların ömürleri 1-3 yıl arasındadır.
Ascidiacea klasisinde bulunan cinslere bazı örnekler verelim:Klasise adını veren Ascidia sp. Ciona intetinalis,Botryllus gib…
Deniz fıskiyeleri (Ascidialar) olağanüstü bir şekilde deniz suyunu filtre edebilme yeteğine sahiptir.Bu sayede sudaki besinleri filtre ederek beslenme ihtiyaçları karşılarken ,çeşitli faktörlerin sebeb olduğu çevre kirletici toksik maddeleride filtre ederek bünyelerinde biriktirirler.Ascidialar akvaryumlarda kullanılan filtreler gibi doğal su dengesini regüle eder ve varlıkları ile ekolojik dengenin korunmasında önemli görevler üstlenirler.
Deniz fıskiyeleri deniz algleri,deniz kabukluları ve benzer organizmalarla birlikte gemi gövdelerine yapışarak dünya denizlerine limanlarına yayılan davetsiz misafirlerdir.Bunu takiben yayıldıkları bölgelerdeki Predatör(Avcı) eksikliği ve besin yönünden zengin ortam koşulları deniz fıskiyelerinin hızla çoğalmasına olanak sağlar.Limanlardaki,gemi gövdelerindeki ve midye çiftliklerindeki istenmeyen deniz fıskiyesi populasyonları önemli ekonomik problemler yaratır.Ayrıca doğal gelgit alanlarında ki yerel türlerin yaşam alanlarını işgal ederek ekosistemlerde bozukluklara yol açabilir.
Deniz fiskiyeleri su samuru,kuş,balık,yumuşakçalar ve midyeleride içeren bir çok hayvanın besin kaynağıdır.Hızla yayılıp çoğalmalarına karşılık doğa bu canlıların predatörlerini de (avcılarını) unutmamıştır.Bu avcılar arasında biz insanlarda varız.Dünyanın çeşitli bölgelerinde bu canlıları yemeklerinde teketen insanlar görülebilir.Deniz fıskiyeleri Japonya,Kore ve bazı Avrupa ülkelerinin mutfaklarında mevcuttur.Örnek verecek olursak;
Halocynthia roretzi ve kültivarları japonya ve korede sofralarda yemek olarak yerini almıştır.
Korede bir tunicat olan Styela clava ve balıkla ile birlikte pişirilen bir çeşit güveç olan geleneksel ‘Aquijiim’ yemeği,Akdenizde yayılım gösteren Microcosmus sabateri ve benzer türleri Fransız mutfağında kullanılır.Avusturalya’da ‘cunjevo’ olarak bilinen Pyura stolonifera ,Botany bay körfez bölgesinde yaşayan aborjinlerin sıklıkla kullandıkları besin kaynaklarıydı,günümüzde ise balık yemi olarak kullanılır.
Ayrıca Ascidia’lar kanser ilacı araştırmalarında kullanılmaktadır.Deniz fıskıyesinden elde edilen ”Didemnins” maddesi antiviral ,bağışıklık sistemi hastalıklarına ve birçok kanser türevinin tedavisinde kullanılır. Aplidine,Trabectedin maddeleride çeşitli kanser türlerine karşılı etkilidir.Bu ilginç görünüşlü ve hayret uyandırıcı hayat döngüsüne sahip bu canlılardan insanların çaresiz kaldıkları kanser hastalığı tedavisine çare olabilecek maddeler elde edilmesi oldukça manidardır.
Botryllus sp.
Botryllus Sp.
