Bitkiler ve Hücresel Düzenleri

Bitkiler boyutları ve morfolojik yapılarında çeşitliliklerden birbirlerinden çok büyük farklılıklar gösterir. Örneğin; Birkaç cm boyutlarında olan Lemna sp.(Su mercimeği) ile boyu 100-130 metreyi asabilen dev sekoya ağaçlarını örnek verebiliriz.

İstisnaları bir tarafa bırakacak olursak tüm bitkiler tüm hayatsal faaliyetlerini benzer yöntemlerle gerçekleştirir ve aynı temel yapıya sahiplerdir.

Bitkilerin temel hayatsal faaliyetleri şunlardır;

1)Dünyadaki primer(Birincil) üreticiler olan yeşil bitkiler en önemli güneş enerjisi depolayıcısıdır.(Solar Collaster)Bitkiler güneş enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürerek depolar.

2)Bitkiler genelde hareketsizdirler.Hareket fonksiyonu yerine ışık,su ve belirli minerallerden faydalanmak için ‘sinirsiz büyüme ve gelişme özelliğine sahiplerdir.

3)Terrestial(Toprakta) bitkiler güneş ışığından maksimum faydalanabilmek için etrafındaki bitkilerle sürekli rekabet halindedirler,bu sebeple güneşe doğru boylarında sürekli artış olur,yerçekimine karşı boyca büyümeyi destekleyen sklerankimatik ve kollenkimatik dokular gelişmiştir.

4)Terrestia(Toprakta yasayan) bitkiler Evoporation(buharlaşma) yoluyla devamlı su  kaybederler ve buna karşılık topraktan su alırlar.Bu döngü bitki yasamı boyunca devam eder.(Bazı tropikal bitkiler yaprak yüzeyleri aracılığı ile de su alabilir)

5)Bitkiler topraktan aldıkları su  ve mineralleri bitki gövdesi boyunca tüm bölgelere iletilmesi görevi için özel sistemlere sahiptir.Bunlar ‘floem’ ve ‘ksilem’dir.

Ksilem bitki içerisinde su ve minerallerin iletilmesini sağlar.Floem ise bitkilerde fotosentez sonucu üretilen fotosentetik ürünlerin iletimi ve dağıtımından sorumludur.

 

Biyolojik çeşitliliğin en fazla görüldüğü bitkiler aleminde tohumlu bitkilerin hemen hepsi ayni temel yapıya sahiptir.Bitkilerde yeni hücreler bölünebilme yani çoğalma özelliğine sahip ‘Meristem Dokulardan’ oluşurlar.Bitkilerde gelişim safhasında yeni organların ve bitki temel yapısının ortaya çıktığı safhaya ‘Primer Büyüme’ denir.Genç bir bitki fidanında en aktif meristemler gövde ve kök hücreleri uçlarında bulunur ve bu dokulara ‘Apikal Meristem’ adini verilir.Apikal meristemler bitkilerde uzama ve genişlemeyi sağlar.

Uzama safhasından sonra bitkiler,temel büyümenin tamamlandığı ‘Seconder Büyüme’ evresine geçer.Seconder büyüme iki lateral meristem olan ‘Vasküler Kambiyum’ ve ‘Mantar Kambiyum’ un ortaklaşa gelişimi ile ortaya çıkar.

(Not:Primer=Birincil,Seconder=İkincil demektir)

 

 

 

Tüm bitki organlarında 3 doku tipi bulunur.

1)Dermal Doku 2)Temel Doku 3)Vasküler Doku